Views: 502 Mutsari: Muhleri wa sayiti Ku kandziyisa nkarhi: 2025-05-16 Masungulo: Ndhawu
Eka ndhawu leyi cincaka hi xihatla ya thekinoloji ya byometriki, switwi swa tintiho swi humelerile tanihi xiphemu xa nkoka eku ndlandlamuxeni ka maendlelo ya vuhlayiseki na ku tiyisisa vatirhisi. Switirhisiwa leswi, leswi khomaka no xopaxopa swivumbeko swo hlawuleka swa xikombiso xa tintiho xa munhu hi xiyexe, swi tirhisiwa ngopfu eka switirhisiwa swo hambana ku suka eka switirhisiwa swa tiselfoni ku ya eka tisisiteme ta vulawuri bya mfikelelo. Ku hlanganisiwa ka thekinoloji ya switwi swa tintiho swi hundzule ndlela leyi hi tirhisanaka ha yona na switirhisiwa swa elektroniki, ku nyika ntokoto wa mutirhisi lowu nga na swiphiqo na ku sirheleleka.
Loko xilaveko xa switwi swa tintiho leswi tshembekaka ni leswi tiyeke xi ya xi kula, nkoka wa magoza yo sirhelela yo tanihi . Swifunengeto swa anti-finger swive switikomba swinene. Swifunengeto leswi swi sivela swivati ni swivati swa tintiho eka swilo leswi nga ni switwi, xisweswo swi endla leswaku xitwi lexi xi tirha kahle ni ku hanya nkarhi wo leha. Ku twisisa vuxokoxoko bya thekinoloji ya switwi swa tintiho na ntirho wa swintshuxo swa anti-fingerprint i swa nkoka eka ku tumbuluxa tisisiteme ta vuhlayiseki bya xiyimo xa le henhla.
Xitwi xa tintiho, lexi hi ntolovelo xi tiviwaka tanihi xitwi xa tintiho, i xitirhisiwa xa byometriki lexi khomaka swivumbeko swo hlawuleka swa swirhendzevutana ni minkova eka nhloko ya munhu ku tiyisekisa leswaku i mani. Switwi swa tintiho swi sekeriwe eka nsinya wa nawu wa leswaku munhu un’wana na un’wana u na swivumbeko swo hambana swa swikombiso swa tintiho, leswi endlaka leswaku swi va xitirhisiwa lexi tirhaka xa ku kuma munhu hi xiyexe na ku lawula mfikelelo. Switwi leswi swi kumile ku amukeriwa loku hangalakeke hikwalaho ka ku olova ka ku tirhisiwa ka swona, ku nga ngheneleli, na mimpimo ya le henhla ya ku pakanisa loko swi tirhisiwa kahle.
Ku tirhisiwa ka swikombiso swa tintiho ku tiveka swi sungule eka nhluvuko wa khale, kambe a ku ri ku fikela eku heleni ka lembe xidzana ra vu-19 laha ku endliweke tindlela ta sayense ta ku kambisisa swikombiso swa tintiho. Ntirho wa Sir Francis Galton hi malembe yava 1890s wuveke masungulo ya ku hlawuriwa ka swikombiso swa tintiho swa manguva lawa. Eka nguva ya xidijitali, nhluvukiso wa thekinoloji wu endle leswaku ku va na ku hlanganisiwa na ku hlanganisiwa ka switwi swa tintiho eka switirhisiwa swo hambana. Switwi swo sungula swa elektroniki swa tintiho a swi ri swikulu naswona a swi durha, kambe namuntlha, swi ringanile lerova swi nga nghenisiwa eka ti- smartphone ni le ka switirhisiwa swin’wana leswi rhwalekaka.
Switwi swa tintiho swi nga ha hambanisiwa hi ku ya hi thekinoloji leyi swi yi tirhisaka ku teka swifaniso swa swikombiso swa tintiho. Tinxaka letikulu ti katsa ti optical, capacitive, ultrasonic, na thermal sensors, yin’wana na yin’wana yina swipfuno swa yona na switirhisiwa.
Switwi swa mahlo swi tirhisa ku vonakala ku khoma xifaniso xa swikombiso swa tintiho. Ti voninga rintiho naswona ti khoma ku vonakala loku vonakaka hi ku tirhisa khamera kumbe sensor array. Ku hambana exikarhi ka swintshabyana na swintshabyana swi endla xifaniso lexi nga ni vuxokoxoko bya xivumbeko xa swikombiso swa tintiho. Ti optical sensors ti tiyile naswona ati durhi ngopfu kambe tingava tikulu naswona titala ku spoofing hi ti fake fingerprints.
Ti capacitive sensors ti vona xivumbeko xa tintiho hiku pima capacitance ya gezi exikarhi ka ti conductive plates ta sensor na ti ridges ta fingerprint. Migodi na swirhendzevutani swi endla ku hambana ka capacitance, leswi pfumelelaka sensor ku aka xifaniso lexi nga na vuxokoxoko. Ti sensors leti ti tolovelekile eka ti smartphones hikokwalaho ka profile ya tona yo olova xikan’we naku lwisana na ti fingerprints ta mavunwa leti endliweke kusuka eka switirhisiwa leswinga fambisiki.
Switwi swa ultrasonic swi tirhisa magandlati ya mpfumawulo ya mpfumawulo wa le henhla ku nghena eka swiphemu swa le handle swa nhlonge, leswi khomaka swifaniso swa vuxokoxoko bya swiphemu swinharhu swa xikombiso xa tintiho. Thekinoloji leyi yi nyika vuhlayiseki bya le henhla naswona yi kota ku hlaya swikombiso swa tintiho hi ku tirhisa swilo leswi thyakeke swo fana na thyaka na mafurha. Switwi swa ultrasonic swi tirhisiwa ngopfu eka ti-smartphone na tisisiteme ta vuhlayiseki laha ku lavekaka ku pakanisa lokukulu.
Switwi swo hisa swi vona ku hambana ka mahiselo exikarhi ka swintshabyana ni le minkoveni ya xikombiso xa tintiho. Loko swintshabyana swi khumba xivumbeko xa sensor, swi hundzisela ku hisa, swi endla xifaniso xo hisa. Hambi leswi swinga tolovelekangi ngopfu hikokwalaho ka minkarhi ya nhlamulo yo nonoka xikan’we naku twisisa mahiselo ya mbango, ti thermal sensors tinyika swipfuno swokarhi eka switirhisiwa swokarhi.
Switwi swa tintiho swi tirhisiwa eka tiindasitiri to hambana-hambana laha ku lavekaka vuhlayiseki bya vatirhisi lebyi sirhelelekeke ni lebyi olovaka. Ku amukeriwa ka vona eka swiyenge swo hambana swi kombisa ku cinca-cinca ka vona na ku tshembheka.
Eka tisisiteme ta vuhlayiseki, switwi swa tintiho swi nyika ndlela yo tiya ya ku tiyisisiwa ka vutivi. Ti tirhisiwa eka ku sindzisiwa ka nawu eka ku tivisiwa ka vugevenga na le ka tisisiteme ta vulawuri bya mfikelelo eka tindhawu leti sirhelelekeke. Ku hlanganisiwa ka datha ya byometriki swi engetela leyara ya vuhlayiseki leyi swi nonohaka ku yi tekelela kumbe ku yi foro.
Ti-smartphone na tithebulete hi ntolovelo ti kombisa switwi swa tintiho swo pfula switirhisiwa na ku pfumelela ku cincana. Ku olova ka ku tiyisisiwa hi ku hatlisa ku tlakusa ntokoto wa vatirhisi loko ku ri karhi ku hlayisiwa vuhlayiseki. Vaendli va tshamela ku antswisa thekinoloji ya switwi leswaku va hlamula swinene naswona va nga ngheneleli ngopfu.
Switwi swa tintiho i swa nkoka eka tisisiteme ta vulawuri bya mfikelelo bya manguva lawa eka miako na tindhawu leti siveleriweke. Ti siva makhadi ya nkoka ya ndhavuko kumbe tiphasiwedi, leswi hungutaka khombo ra ku nghena loku nga pfumeleriwangiki hikwalaho ka switifiketi leswi lahlekeke kumbe leswi yiviweke. Ku tiya ka switwi i swa nkoka swinene, hi yona mhaka leyi magoza yo sirhelela yo fana na . Ti anti-finger coatings titirhisiwa ku hlayisa matirhelo ya sensor hiku famba ka nkarhi.
Switwi swa tintiho swi tirhisiwa eka ti-ATM na tisisiteme ta ndhawu yo xavisa ku tiyisisa vatirhisi hi nkarhi wa mabindzu ya swa timali. Leswi swi hunguta vuxisi na ku tlakusa vuhlayiseki eka matirhelo ya tibangi. Ku tiyisisiwa ka byometriki swi ya swi va swa nkoka swinene tanihileswi mabindzu ya xidijitali ya kulaka hi ku hangalaka.
Ntirho wa switwi swa tintiho wu titshege hi thekinoloji ya xiyimo xa le henhla leyi khomaka na ku xopaxopa datha ya swikombiso swa tintiho hi ndlela leyinene na hi ndlela leyinene. Endlelo leri ri katsa switeji swo hlayanyana swa nkoka, ku katsa na ku kuma swifaniso, ku lulamisiwa ka swigingi, na tialgorithm to fambelanisa xivumbeko.
Ku kuma swifaniso i goza ro sungula laha xitwi xi khomaka datha ya xisandzu ya tintiho. Khwalithi ya xifaniso yi titshege hi muxaka wa sensor na xiyimo xa le henhla ka rintiho. Swilo swofana na ndzhongho, thyaka na ku onhaka swinga khumba khwalithi ya xifaniso. nhluvuko eka switirhisiwa swa switwi, ku katsa na ku tirhisiwa ka . Anti-finger coatings, pfuneta ku hunguta timhaka leti hiku nyika ndzhawu yo basa yo teka swifaniso.
Endzhaku ko khoma xifaniso, tithekiniki ta ku lulamisa swigingi ti ndlandlamuxa datha ku kombisa swihlawulekisi swa nkoka swa xikombiso xa tintiho. Leswi swi nga ha katsa mpfumawulo wo sefa, ku lulamisa ku hambana ni ku tlherisela ku soholotiwa. Ku lulamisiwa ka swikombiso hi ndlela leyinene swi tiyisisa leswaku ku fambisana ka xivumbeko lexi landzelaka ku lulamile naswona ku tshembeka.
Tialgorithm to fambisana ka xivumbeko ti pimanisa xifaniso xa swikombiso swa tintiho leswi phurosesiweke na tithempleyiti leti hlayisiweke ku tiyisisa vutivi. Tialgorithm leti ti xopaxopa tinhla to karhi ta minutiae, to tanihi makumu ya ridge na bifurcations. Tialgorithm ta xiyimo xa le henhla ti nga khoma ku hambana ka ku vekiwa ka tintiho, ntshikelelo, na swiyimo swa mbango, ku engetela ku tiya ka sisiteme.
Ti anti-finger coatings ti tlanga xiave xa nkoka eka ku ndlandlamuxa matirhelo na vutomi byo leha bya ti finger sensors. Swifunengeto leswi swo hlawuleka swi endleriwe ku sivela swikombiso swa tintiho ni swivati eka swilo leswi nga ehenhla, leswi nga khumbaka ku pakanisa ka xitwi ni ku onha xivumbeko xa xona xa vuxongi.
Switwi swa tintiho swi tala ku hlangana ni ku hlangana ka miri nkarhi na nkarhi, leswi endlaka leswaku ku onhaka ni ku handzuka. Ku tirhisiwa ka swifunengeto swa anti-finger swi sirhelela xivumbeko xa sensor eka swirhumbana, mafurha, na swin’wana leswi thyakeke. Leyara leyi yo sirhelela yi engetela nkarhi wa vutomi bya xitirhisiwa naswona yi hlayisa ntirho wa xona hi ku famba ka nkarhi, leswi nga swa nkoka eka tindhawu ta matirhiselo ya le henhla ku fana na ti-smartphone na tisisiteme ta vulawuri bya mfikelelo.
Swivati na masalela eka vuandlalo bya sensor swinga soholota xifaniso xa fingerprint, leswi tisaka ku ala ka mavunwa kumbe ku amukeriwa. Ti anti-finger coatings ti hunguta masalela lawa, leswi nyikaka xifaniso lexi nga erivaleni xa ku lulamisiwa. Hi ku hunguta ku kavanyeteka, swifunengeto leswi swi hoxa xandla eka ku pakanisa hinkwako na ku tshembheka ka sisiteme ya byometriki.
Hambileswi switwi swa tintiho swi nyikelaka mimpfuno yo tala, swi tlhela swi tisa mintlhontlho yo karhi leyi lavaka ku lulamisiwa leswaku swi tirha kahle eka switirhisiwa swo hambana-hambana.
Vuyelo byo sungula bya switwi swa tintiho i vuhlayiseki lebyi antswisiweke lebyi swi byi nyikaka. Hikwalaho ka leswi swikombiso swa tintiho swi hlawulekeke eka munhu un’wana ni un’wana, ku koteka ka ku nghena loku nga pfumeleriwangiki ku hungutiwile swinene. Ku engetela kwalaho, switwi swa tintiho swi nyika vukorhokeri, leswi herisaka xilaveko xo tsundzuka tiphasiwedi kumbe ku rhwala makhadi yo nghena. Ku hlanganisiwa ka vona eka switirhisiwa a swi na swiphiqo, leswi pfumelelaka ku tirhisana ka vatirhisi hi xihatla na ku twisiseka.
Ku nga khathariseki vuyelo bya swona, switwi swa tintiho swi ni swipimelo. Vanhu van’wana va nga ha va ni swikombiso swa tintiho leswi swi nonon’hwaka ku swi khoma hikwalaho ka ku onhaka, ku vaviseka kumbe swiyimo swa nhlonge. Swilo swa mbango swofana na ndzhongho na thyaka swinga tlhela swi khumba matirhelo ya switwi. Ku na ku vilela mayelana na vuhlayiseki bya vuxokoxoko na ku tirhisiwa ko biha loku nga vaka kona ka datha ya byometriki. Ku tiyisisa leswaku switwi swi sirheleriwa hi swifunengeto swa anti-finger swinga hunguta swipimelo swin’wana swa xithekiniki hiku hlayisa vutshembeki bya le henhla bya switwi.
Loko thekinoloji yi ri karhi yi ya emahlweni, switwi swa tintiho swi ya emahlweni swi hluvuka, swi nghenisa switirhisiwa leswintshwa na tialgorithm ku ndlandlamuxa matirhelo. Ku hlanganisiwa ka vutlhari byo endliwa na dyondzo ya muchini swi languteriwile ku khumba swinene vukorhokeri na vuswikoti bya tisisiteme ta byometriki.
Tialgorithm ta vutlhari byo endliwa ti nga antswisa ku lemuka xivumbeko na ku pfumelelana na ku hambana eka datha ya swikombiso swa tintiho. Timodelo ta dyondzo ya muchini ti nga leteriwa ku kuma swihoxo na ku ndlandlamuxa vuhlayiseki hi ku kuma migingiriko leyi nga vaka ya vuxisi. Ku hlanganisiwa ka AI swi endla leswaku ku va na ku antswisiwa loku yaka emahlweni ka ku pakanisa ka sisiteme hi ku famba ka nkarhi.
Switirhisiwa leswintshwa, kukatsa na swifunengeto swa xiyimo xale henhla swofana na anti-finger surfaces, swile ku endliweni ku antswisa ku tiya ka sensor xikan’we naku tirha. Vulavisisi eka switwi leswi cinca-cincaka na leswi nga erivaleni swi pfula swilo leswi nga kotekaka swo hlanganisa switwi swa tintiho eka switirhisiwa leswi ambariwaka na switirhisiwa swin’wana swa vutumbuluxi. Ku tirhisiwa ka nanotechnology swi nga endla leswaku ku va na switwi leswi nga na xiboho xa le henhla na ku va na vuxiyaxiya.
Mikhuva ya indasitiri yi kombisa makete lowu kulaka wa switwi swa tintiho, na mpimo wa ku kula ka lembe na lembe lowu languteriweke wa 15% eka malembe ya ntlhanu lama taka. Ku kula loku ku hlohloteriwa hi ku engetela swilaveko swa vuhlayiseki na ku andza ka switirhisiwa swo tlhariha. Vuvekisi eka ndzavisiso na nhluvukiso i bya nkoka swinene ku fikelela swilaveko swa swikombelo swa nkarhi lowu taka.
Switwi swa tintiho swi hundzuke xiphemu xa nkoka xa vuhlayiseki bya manguva lawa na tisisiteme ta vuhlayiseki, leswi nyikaka ku olova na swiyimo swa le henhla swa nsirhelelo. Ku twisisa thekinoloji leyi nga endzhaku ka switwi leswi, ku katsa na ntirho wa swifunengeto swo lwisana na tintiho, i swa nkoka eka ku ya emahlweni ka vutumbuluxi na ku tirhisiwa. Loko thekinoloji yi ri karhi yi ya emahlweni, ku lulamisa swipimelo na ku ndlandlamuxa swipfuno swi ta va xilotlelo eka ku amukeriwa loku hangalakeke eka tiindasitiri to hambana.
Vumundzuku bya thekinoloji ya switwi swa tintiho swa tshembisa, hi ndzavisiso lowu yaka emahlweni eka switirhisiwa leswi antswisiweke, ku hlanganisiwa ka vutlhari byo endliwa, na switirhisiwa leswi andlariweke. Magoza yo sirhelela ku fana na . Tithekinoloji to lwisana na tifinger ti ta ya emahlweni ti tlanga xiave xa nkoka eku ndlandlamuxeni ka ku tiya ka switwi na matirhelo. Vakhomaxiave eka indasitiri va fanele ku tirhisana ku lulamisa mitlhontlho, ku tiyisisa leswaku switwi swa tintiho swi tshama swi ri ndlela yo tshembheka na ku sirheleleka ya vuhlayiseki eka misava leyi yaka yi va ya xidijitali.
Swilo leswi nga endzeni a swi na nchumu!
Swilo leswi nga endzeni a swi na nchumu!