Views: 474 Mutsari: Muhleri wa sayiti Ku kandziyisa nkarhi: 2025-03-14 Masungulo: Ndhawu
Eka xivandla xa minongonoko leyi kongomisiweke eka swilo, ku twisisa swihundzuluxi swa mfikelelo i swa nkoka swinene eka ku dizayina khodi leyi tiyeke na leyi hlayisiwaka. Miehleketo ya swiyimo swa mfikelelo leswi sirhelelekeke na swa phurayivhete yi tlanga xiave xa nkoka eka ku pfaleriwa, nsinya wa nawu wa xisekelo lowu tiyisisaka vutshembeki bya xiyimo xa nchumu. Vatumbuluxi va tala ku lwisana na ku hlawula exikarhi ka swihundzuluxi leswi swimbirhi ku ringanisela ku fikelela na vuhlayiseki endzeni ka switirhisiwa swa vona. Xihloko lexi xi nghenelela eka swihlawulekisi swa swirho leswi sirhelelekeke swa swona , xi lavisisa switandzhaku swa swona eka tindzimi to hambana ta minongonoko.
Swihundzuluxi swa mfikelelo i marito ya nkoka lama tirhisiwaka eka tindzimi leti kongomisiweke eka swilo ku veka ku fikelela ka titlilasi, tindlela, na swilo leswi cinca-cincaka. Va hlamusela ndlela leyi swirho swa tlilasi swi nga ngheniwaka ha yona eka swiphemu swin’wana swa nongonoko. Swihundzuluxi swa mfikelelo swa nkoka swi katsa mfumo , lowu sirhelelekeke , wa le xihundleni , naswona minkarhi yin’wana wu va wa xiviri kumbe wa le ndzeni , ku ya hi ririmi.
Swirho leswi tivisiweke tanihi swa mani na mani swi fikeleleka ku suka eka ntlawa wun’wana na wun’wana. Levhele leyi ya ku fikelela yi pfumelela mfikelelo wo anama swinene lowu kotekaka kambe wu nga yisa eka ku tirhisana loku nga languteriwangiki na ku hungutiwa ka ku pfaleriwa.
Mucinci wa mfikelelo wa phurayivhete u siveriwa ku vonaka ka swirho swa tlilasi eka tlilasi leyi swi tivisiweke eka yona. Leswi swi tiyisisa xiyimo xa le henhla xa ku pfaleriwa, ku sivela titlilasi ta le handle ku fikelela kumbe ku cinca swirho leswi hi ku kongoma.
Swirho leswi nga na xihundzuluxi lexi sirhelelekeke swi fikeleleka endzeni ka tlilasi ya swona na hi titlilasi leti humaka. Level leyi ya mfikelelo yi endla balance exikarhi ka private na public , ku pfumelela ti subclasses ku tirhisa na ku andlala ntirho loko ku ri karhi ku hlayisiwa degree yo karhi ya encapsulation.
Ku hambana ka xisekelo exikarhi ka swihundzuluxi swa mfikelelo swa phurayivhete na leswi sirhelelekeke swi le ka xiyimo xa ku fikelela lexi nyikiwaka eka titlilasi letitsongo na titlilasi ta le handle.
Swirho swa phurayivhete a swi fikeleleki eka titlilasi letitsongo, hambiloko ntlawa lowutsongo wu ri endzeni ka phakeji kumbe modyuli yin’we. Leswi swi vula leswaku maendlelo kumbe swilo leswi cinca-cincaka leswi tivisiweke tanihi swa le xihundleni a swi nge kumiwi ndzhaka kumbe ku tirhisiwa hi ku kongoma eka titlilasi leti humaka. Kuhambana na sweswo, swirho leswi sirhelelekeke swakona swifikeleriwa endzeni ka ti subclasses, leswi pfumelelaka ndzhaka na polymorphism kuva switirha hindlela leyinene.
Ku tirhisa swirho swa phurayivhete swi ndlandlamuxa ku pfaleriwa hi ku tumbeta vuxokoxoko bya ku tirhisiwa eka titlilasi tin’wana hinkwato. Leswi swi nga sivela ku kavanyeteka loku nga languteriwangiki kambe swi nga ha hunguta ku andzisiwa. Hi hala tlhelo, swirho leswi sirhelelekeke swi paluxa vuxokoxoko byo karhi eka mintlawa leyitsongo, leswi fambisaka ku engeteriwa kambe swi nga ha veka ekhombyeni ku pfaleriwa loko swi nga lawuriwi hi vukheta.
Ku hlawula exikarhi ka leswi sirhelelekeke na swa le xihundleni swi titshege hi swilaveko swo karhi swa software leyi endliwaka.
Tirhisa private loko u lava ku sindzisa strict encapsulation. Leswi swi lulamerile eka tindlela ta vukorhokeri kumbe swilo leswi cinca-cincaka leswi nga fanelangiki ku cinciwa kumbe ku fikeleriwa ehandle ka tlilasi. Yi hlayisa xiyimo xa le ndzeni naswona yi tiyisisa leswaku ku cinca eka swilo swa le ndzeni swa tlilasi a swi khumbi titlilasi ta le handle.
Hlawula swirho leswi sirhelelekeke swa swona loko u dizayina tlilasi leyi kunguhatiweke ku va ndzhaka. Leswi swi pfumelela titlilasi letitsongo ku fikelela na ku cinca swirho leswi, ku tlakusa ku tirhisiwa nakambe ka khodi na ku engeteriwa. I swa nkoka eka swivumbeko na tilayiburari laha ku andlariwa ku nga xiphiqo xa nkoka.
Ku twisisa ndlela leyi tindzimi to hambana ti tirhisaka swihundzuluxi leswi swa mfikelelo i swa nkoka eka nhluvukiso wa tindzimi to hambana na ku tirhisa vuswikoti lebyi heleleke bya minongonoko leyi kongomisiweke eka swilo.
Eka Java, xihundzuluxi xa mfikelelo lexi sirhelelekeke xi nyika ku vonakala endzeni ka phakeji yin’we na le ka titlilasi letitsongo hambiloko ti ri eka tiphasela to hambana. Mucinci wa phurayivhete u siveriwa ku nghena eka tlilasi ya declaring ntsena. Hi lexi xikombiso:
public class mutswari {
protected void display() {
// ndlela leyi sirhelelekeke
}
}
public class n'wana yi andlala mutswari {
public void show() {
display(); // Ku fikelela
}
} .
C++ yi landzelela xivumbeko lexi fanaka, kambe hi ku engeteriwa ka ku boxa swiyimo swa mfikelelo wa ndzhaka. Swirho leswi sirhelelekeke swi fikeleleka eka titlilasi leti humaka, kasi swirho swa phurayivhete a swi fikeleleki.
Xiseketelo xa tlilasi {
xi sirhelelekile:
int protectedvar;
Xihundla:
intvarvar ya le xihundleni;
};
Tlilasi leyi humaka : xisekelo xa mani na mani {
void function() {
protectedvar = 1; //
Xihundla xa le xihundleni lexi fikelelaka = 1; // a swi fikeleleki
}
};
Ku hlawula exikarhi ka ku sirheleriwa na ka le xihundleni swi khumba ku cinca-cinca na vuhlayiseki bya khodi ya wena.
Ku tirhisa swirho leswi sirhelelekeke swa wena swi engetela ku andlariwa ka titlilasi ta wena. Titlilasi letitsongo ti nga dya ndzhaka na ku tirhisa swirho leswi ku aka eka ntirho lowu nga kona handle ko cinca ntlawa wa le hansi.
Swilo swa le ndzeni swa tlilasi leswi paluxaka ku tlula mpimo leswi nga ni swisirhelelo swi nga endla leswaku ku va ni mintlhontlho ya ku lunghisa. Ku cinca eka ntlawa wa le hansi swi nga ha khumba titlilasi letitsongo hi tindlela leti nga languteriwangiki, leswi endlaka leswaku khodi ya khodi yi tika ku yi lawula.
Ku namarhela maendlelo lamanene swi tiyisisa leswaku ku tirhisa ka wena swihundzuluxi swa mfikelelo swi ndlandlamuxa khodi ya wena ku tlula ku yi sivela.
Ku titshega ngopfu hi swirho leswi sirhelelekeke swi nga kombisa ndzhaka leyi tlulaka mpimo. Anakanya hi ku tirhisa vuhlanganisi ku fikelela ku tirhisiwa nakambe ka khodi, leswi talaka ku endla leswaku ku va na khodi leyi cinca-cincaka no hlayisiwa swinene.
Nyika mpimo wa le hansi wa mfikelelo lowu lavekaka. Loko xirho xi nga lavi ku nghenisiwa hi mintlawa leyitsongo, xi endle xi va xa le xihundleni . Mukhuva lowu wu hunguta ku va na switandzhaku leswi nga languteriwangiki.
Ku kambisisa swiyimo swa xiviri laha ku hlawuriwa ka swihundzuluxi swa mfikelelo swi nga va na switandzhaku leswikulu swi nga nyika vutivi bya nkoka.
Swivumbeko swo tala swi paluxa swirho leswi sirhelelekeke ku pfumelela vatumbuluxi ku engetela titlilasi ta le hansi. Hi xikombiso, eka swivumbeko swa webu, titlilasi ta mulawuri wa le hansi hakanyingi ti ni tindlela leti sirhelelekeke leti nga ha tluriwaka leswaku ti va ta mahanyelo.
Ku vile na swiendlakalo laha ku tirhisiwa ko biha ka mfikelelo lowu sirhelelekeke swi yiseke eka vuhlayiseki bya vuhlayiseki. Titlilasi letitsongo ti nghene na ku cinciwa ka ti base class ta le ndzeni hi tindlela leti nga kunguhatiwangiki, leswi vangaka ku nga tshamiseki na ku tlula nawu.
Swihlawulekisi leswi kongomeke swa ririmi swi nga khumba ndlela leyi swilo leswi cincaka swa mfikelelo swi tikhomaka ha yona naswona swi faneleke ku tekeriwa enhlokweni loko ku dizayina software.
C++ yi nghenisa mhaka ya titlilasi ta vanghana na mintirho, leyi nga fikelelaka swirho swa phurayivhete na leswi sirhelelekeke swa tlilasi yin’wana. Xivumbeko lexi xi engetela ku rharhangana eka vulawuri bya mfikelelo naswona xi fanele ku tirhisiwa hi vutlhari.
Tindzimi to fana na Java na C# ti pfumelela ku anakanyisisa, leti nga fikelelaka swirho swa phurayivhete hi nkarhi wo famba. Hambi leswi swi nga na matimba, vuswikoti lebyi byi nga onha vulawuri bya ku nghena naswona byi fanele ku khomiwa hi vukheta.
Swihundzuluxi swa mfikelelo swi nga khumba vuswikoti byo kambela khodi hi ndlela leyinene.
Ku kambela swirho swa phurayivhete hi ku kongoma hi ntolovelo a swi khutaziwi. Ematshan’wini ya sweswo, swikambelo swi fanele ku kongomisa eka swihlanganisi swa mani na mani. Hambiswiritano, leswi minkarhi yin’wana swi nga endla leswaku swi tika ku fikelela ku hlanganisiwa loku heleleke ka khodi.
Ku tirhisa swirho leswi sirhelelekeke swi nga olovisa ku kamberiwa hi ku pfumelela titlilasi letitsongo ta swikambelo ku fikelela na ku cinca mahanyelo ya xiyimo xa le hansi. Thekiniki leyi yi nga pfuna kambe yi fanele ku tirhisiwa hi vukheta ku papalata ku nghenisa ku titshega eka vuxokoxoko bya ku tirhisiwa.
Khodi ya ku pfuxeta yi nga katsa ku cinca swihundzuluxi swa mfikelelo ku antswisa xivumbeko na ku hlayisiwa.
Hi nkarhi wa ku endla swilo nakambe, anakanya hi ku hunguta ku fikelela ka swirho ku suka eka mfumo kumbe ku sirheleriwa ku ya eka swa le xihundleni loko ku nga ha laveki mfikelelo wo anama. Mukhuva lowu wu tlakusa ku pfaleriwa na ku hunguta khombo ra ku tirhisana loku nga languteriwangiki.
Loko u cinca swiyimo swa mfikelelo eka API ya mani na mani, va na vuxiyaxiya eka ku tlula ku cinca. Ku hunguta ku fikelela swi nga vanga swihoxo swa nhlengeleto eka khodi leswi titshegeke hi API ya wena.
Ku lavisisa miehleketo ya le henhla swi nga dzikisa ku twisisa na ku tirhisiwa ka swihundzuluxi swa mfikelelo.
Tiphetheni ta dizayini ti tala ku lerisa swiyimo swo karhi swa mfikelelo. Xikombiso, xivumbeko xa singleton xi lava muaki wa le xihundleni ku sivela ku hatlisa ku suka ehandle ka tlilasi.
Eka switirhisiwa swa multithreaded, vacincisi va mfikelelo va tlanga xiave eka vuhlayiseki bya thread. Swirho swa phurayivhete swi nga sivela timhaka ta mfikelelo wa nkarhi wun’we kambe swi lava mfikelelo lowu fambisanaka loko swi averiwa eka tithreyidi hinkwato.
Ku twisisa ku hambana exikarhi ka swihundzuluxi swa mfikelelo leswi sirhelelekeke na swa le xihundleni i swa nkoka eka ku tsala khodi leyi tirhaka leyi kongomisiweke eka nchumu. Loko Private yi tiyisisa maximum encapsulation, swirho swa yona leswi sirhelelekeke swi nyika balance hi ku pfumelela subclass access. Ku endla swiboho leswi nga na vutivi mayelana na swiyimo swa mfikelelo swi ndlandlamuxa vuhlayiseki bya khodi, ku hlayisiwa, na ku andlariwa.
Hi ku namarhela maendlelo lamanene na ku tekela enhlokweni switandzhaku swa mucinci un’wana na un’wana, vaendli va nga tumbuluxa swivumbeko swa software leswi tiyeke na leswi cinca-cincaka. Ku tirhisa mucinci wa mfikelelo lowu faneleke i vuswikoti bya nkoka lebyi hoxaka xandla eka khwalithi hinkwayo na ku humelela ka tiphurojeke ta software.
Swilo leswi nga endzeni a swi na nchumu!